Çocuğunuzun okul korkusunu nasıl yenebilirsiniz?
Yaz tatilinin bittiğinin habercisi son pazar... Ertesi gün kimi çocuk için heyecan verici olsa da kimi çocuk için kaygılı olabilir. Hele de okula yeni başlayan minikler için… Yeni ortama alışmak zorunda kalacak minikler güçlük çekebilirler. Rakipsiz oldukları, tüm ilginin üzerlerinde odaklandığı, kendilerini güvende hissettikleri ev/aile ortamından çıkıp pek çok akranının olduğu bir ortama alışmak çok kolay bir durum değil. Her adaptasyon gerektiren süreç de çeşitli ölçülerde kriz olabiliyor. Örneğin okul ziliyle ilk kez tanışacak olan minikler için ‘ayrılık anksiyetesi’ başta olmak üzere çeşitli sorunlar gelişebilir. Bu süreçte annelere ve babalara büyük görev düşer. Okulun ilk gününde ebeveynlerin dikkat etmeleri gereken noktalar…
1. Birlikte kahvaltı edip sohbet edin
Okulun ilk günü, olması gereken saatten biraz daha erken kalkıp sakin, dingin bir hazırlık süreci geçirin. Normal bir gün gibi çocuğunuzla birlikte kahvaltı edin. Çünkü rutininden çok farklı hazırlıklar yapmak kaygısını pekiştirebilir. Birlikte kahvaltı ve buna eşlik eden sohbet ise kaygısını azaltmaya yardımcı olacaktır.
2. Açıkça anlatın
Okul, yeni başlayan çocuklar için bir bilinmezliktir. Bu nedenle çocuğunuza okulun korkulacak bir yer, öğretmenin de korkulacak bir kişi olmadığını, okula başlamasıyla beraber ailesi ve ev düzenine dair bir kaybı olmayacağını net bir dille anlatın. Çocuğun zihninde bunun oturmasının zaman alacağını unutmadan sabırlı bir tutum izlemeye özen gösterin.
3. Başkalarıyla paylaşmayın
Çocuğunuzun mahremiyetine özen gösterin, sizinle paylaştığı kaygıları akranları ve öğretmenleri yanında dile getirmeyin. “Benim kızım/oğlum okuldan çok korkuyor, sabah nasıl ağladı bir bilseniz, zor geldik” gibi olumsuz cümleleri onun yanında, sınıf arkadaşları ve öğretmenleri varken sarf etmeyin. Aksi takdirde bu duyguyu sadece kendisinin hissettiğini düşünebilir ve bunun sonucunda da daha zor uyum gösterir.
4. Arkadaşlarıyla kıyaslamayın
İlk günlerde dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri de, çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamamak olmalı. “Bak oradaki arkadaşın hiç ağlıyor mu?” gibi kıyaslayıcı sözler ve davranışlardan kaçınmanız çok önemli. Ayrıca tek kaygı duyanın kendisi olmadığını, birçok çocuğun bunu yaşayabileceğini anlatın. Kıyaslamaya gitmeniz çocuğunuzun kendisini yalnız, suçlu, hatalı hissetmesine ve negatif bir duygu durumunun içinde daha çok sıkışmasına sebep olacaktır.
5. Despot davranışlar kaygılandırır
Sert, despot ve negatif tutumlardan da kesinlikle kaçınılmalı. Aksi takdirde çocukta ortaya çıkan ayrılık anksiyetesi yoğunlaşacak, kendisinin sevilmediğini, değersiz olduğunu düşünmesine, saldırgan davranışlar geliştirmesine sebep olacaktır.
6. Kendi kaygılarınızı çocuğunuza yansıtmayın
Anne-baba olarak kendi kaygınızı kontrol altında tutmanız ve çocuğunuza yansıtmamanız da bir o kadar önem taşır. Okula başlama süreci tüm aile için yeni bir düzen anlamına gelir ve anne-babalarda çocuklarından ayrılma ile onların okul adaptasyonuna dair kaygılar gelişebilir. Fakat bu kaygılarınızı çocuğunuza yansıtırsanız, sonrasında onun kaygıları için ne söylerseniz söyleyin sarf ettiğiniz cümlelerin etkisiz olmasına ve kendi yaşadığı negatif duygu ve kaygısının artmasına sebep olur.
7. İstese de sınıfta oturmayın
Ebeveynlerin sınıfta kalmaları da çocuklarının adaptasyonunu zorlaştırır. Neden içeride kalamayacağınızı güzel bir şekilde açıklayıp, onu sınıfına bırakın. Çok tepki verirse “Çıkışta seni almaya geleceğim”, “Yarım saat daha bahçede olacağım” gibi cümlelerle sakinleştirin. Çocuğunuzun gün bitiminde eve dönmeyeceği, orada kalacağına yönelik kaygısı olabilir. Eve döneceğini, hep beraber akşam yemeği yenileceğini, oyun oynayacağınızı söyleyin.
8. Kendinizi örnek gösterin
Okul düzeniyle ilgili sınırlarda net bir yaklaşım izleyin, eve dönmek isterse kendi okul zamanlarınız ve iş düzeninizden örnekler vererek onun da bütün gün orda olması gerektiğini, akşam zili çalınca eve döneceğini anlatın. Hastalık gibi önemli durumlar dışında taviz vermeyin.
9. Sadece sorun
Okulunun nasıl geçtiğini sorun ama sorgulamayın. Çünkü çocuğunuz okulda yeni bir adaptasyon sürecinin içinde ve kendi dünyası için büyük bir değişim yaşar. Çok sorgulanmak onu tedirgin edecektir. Onun anlatmak istedikleri kadarını anlatmasına müsaade edin. Yaşıtı olan her çocuğun hemen hemen aynı hisleri yaşadığını, yalnız olmadığını söyleyin. Onunla gurur duyduğunuzu da hissettirin.
10. Bu davranışları varsa…
Adaptasyon sürecinin çok zorlu geçmesi, çocuğunuzun sürekli ağlaması, okulda ders ve oyun gruplarında aşırı hırçınlık göstermesi ya da aşırı çekingen kalması, alt ıslatma, dışkı kaçırma, tırnak yeme, yemek/uyku problemleri gibi sorunlar yaşaması halinde mutlaka bir uzmandan destek alın.
